FIRAT ve KEMALİYE

(Efes Antik Kenti. Liman Yolu. Deniz kıyısında yapılaşma yok. Kent içeride.)

Antik Çağdan beri, binlerce yıldır insanlar kentlerini  suların  yanında kurmuşlar. Irmakların, derelerin, denizlerin hemen yanında… Görkemli kentlerin çoğu kısmen de olsa günümüze kadar ulaşmış. Anadolu yarımadası antik kent örnekleriyle dolu. Adeta açık hava müzesi… Yerli yabancı binlerce meraklı gezip, görüyorlar. Günümüz mühendisleri de örneklerini bu kentlerden alıyor, akademik çalışmalar yapıyorlar.

(Latmos Herakleia (Bafa) Antik Kenti. Antik Kent Bafa’yla iç içe. Antik Kent Bafa gölü kıyısına inmiyor. Koruma kalesi bile yukarıda yukarıya yapılmış.)

Yerleşimlerde su kenarları estetik anlamda ya da başka nedenlerle   boş bırakılmış. Kent suyu seyretmiş. Suyun çevresine rüya gibi parklar yapılmış. Suyla kent arasına engel koymamışlar. Bizans hariç, hemen tamamı koruma surlarını dahi yukarılara yapmışlar. Suya saygı duymuşlar. Kimi toplumlar suyu tanrı bilmiş.

(Bahçe Deresi – Kemaliye)

Su yaşamdır, su güzelliktir. Suyun çevresi de güzeldir, bereketlidir… Su iklime klima etkisi yapar. Suyun kenarına giderek serinlemez miyiz? Su yediklerimize hayat verir, su arındırır, su şifadır. İnsanlar sudan uzak duramazlar. İnsanla suyun arasına set konulamaz.

(Kadıgölü – Kemaliye)

Fırat suların anasıdır… Kemaliye’nin suları Fırat’a koşar… Kemaliye, Fırat için gelmiş yerleşmiş Fırat’ın yamaçlarına… Kemaliye Fırat’a, Fırat Kemaliye’ye sevdalı… Birileri çıkmış, Fırat’ı Kemaliye’sinden ayırmış.

(Kemaliye ve Fırat)

Bir kent önceden planlanır, ihtiyaçlar listelenir. Konut açığı belirlenir, mevcut konutlar nasıl değerlendirilir, araştırılır. Sonunda yeni konutlara gereksinim duyulursa kentin doğasına, dokusuna, topografyasına uygun yer seçimi yapılır. Yeni kent eski kentten ayrı tutulur. Sudan uzak tutulur. Kentle suyun arasına yerleştirilmez. Yeni yapılar için zemin araştırması yapılır. Doğal yapıya, kentin tarihsel, arkeolojik ve ekolojik değerlerine zarar vermemelerine özen gösterilir. Kent rüzgârları göz önünde bulundurulur, iklimin etkilenmemesi sağlanır. Antik yerleşimlerde bütün bunlar göz önünde bulundurulurmuş. Günümüzün modern kentleri de aynen düzenleniyor. Kentin yerleştirilmesi belediyecilerin, inşaatçıların işi değildir. Artık kent planlamacıları, çevre mühendisleri var. Özellikle Kemaliye gibi kentler  zengin ve değerlidir. Kemaliye hakkında kentsel kararlar bilimsel verilerle verilir.

 KEMALİYE’DE YENİ YAPILARA GEREKSİNİM VAR MIYDI? MEVCUT YAPILAR MODERNİZE EDİLEMEZ MİYDİ?

(Kemaliye)

Kemaliye TOKİ yapılarını kaldıramaz. Kemaliye’nin dokusuna, geleneksel yapı tarzına uygun değil. TOKİ yapıları yurdumuzun her yerinde estetik kaygılardan uzak, sakil yapılar olarak inşa edilmiş. TOKİ binaları yapılan her yerde tepkiyle karşılandı.

Kemaliye’nin belki yeni konutlara ihtiyacı vardı. Ancak yeri oralar değildi. Şehirle Fırat’ın arasında perde oluşturmamalıydı. Az katlı ve Kemaliye’nin geleneksel yapı tarzına uygun olmalıydı. Şu düşünülebilir; TOKİ’nin ardında şehir yok. Unutmayalım, Kemaliye’nin bağları, bahçeleri, suları, evleri kent bütünlüğünü oluşturur.

Askerlik şubesi, hastane, ve önceden Şirzi tarafına yapılmış TOKİ evleri doğru yerdeler. Yeni yapılan TOKİ’lere de doğru arsa bulanabilirdi.

(Seyitali Parkından Kemaliye. Bu mudur korunan Kemaliye?)

Zaten kent merkezi yangından sonra geleneksel özelliklerini yitirmeye başladı. Güzelim Kemaliye’yi yangın yıktı, geri kalanı da adeta yağmalandı. Kemaliye Notları Kemaliye’nin gelişiminin karşısında değil. Gelişirken özelliğinin tahrip edilmesine karşı. Kemaliye’nin dokusu, Kemaliye’nin en büyük zenginliği. Zenginlikler yüzyıllar içinde kazanılmış. Atalarımızdan emanet aldığımız Kemaliye’nin zenginliklerini çocuklarımıza, torunlarımıza, bizden sonra geleceklere eksiksiz teslim edelim.

 

İletişim : kemaliyenotlari@gmail.com

(Fotoğrafların üzerine sol tık yaparak büyütebilirsiniz.)

(2. ve 6.fotoğraflar alıntıdır.

  3. fotoğraf Miraç Aydın’a aittir.)

 

FIRAT TÜRKÜSÜ

Fırat’ın Kemaliye’de ayrı öyküsü, ayrı efsanesi, ayrı anıları olmuş. Fırat Kemaliye ile Kemaliye Fırat ile anılmış. Ayrılamamışlar birbirleriyle… Kemaliye’yi Fırat ağırlamış, başına taç etmiş. Kemaliye de vermiş karşılığını, sularını vermiş, hiç esirgememiş. Kadıgölü’nü köpük köpük akıtmış Fırat’a… Türküler yakılmış Fırat’a, türkülerle dinlemiş türkü sahiplerinin hüzünlerini. Onlara umar olmuş mu? Bilinmez!

Keban Barajı öncesi deli akardı Fırat, Kemaliye önlerinde… Döne döne akardı, gürül gürül akardı… Baş döndürürdü. Önüne koydular Keban Barajını, “süt dökmüş kediye döndü” Fırat… Munis, uysal oluverdi… İçin için kızdı… Kızgınlığını Kemaliye’ye gösterdi. “Dostluğumuzu sen bozdun” dercesine, Kemaliye’nin bağlarını, bahçelerini, evlerini bastı… Kemaliye’nin sularını altına aldı. Kum getirdi, doldurdu önlerini Kemaliye’nin…

Ogün bugündür Fırat dengesini yitirdi. Durgunlaştıkça dostlarının ihanetlerini dışına vurdu. Çaltı maden kirlerini taşıdı öbek öbek… Kemaliye görsün diye … Altın madeni İliç’ten sızdırdı siyanürlü sularını Fırat’a… Şehirler kurulduğundan beri dost görünen Kemaliye, İliç, Kemah sahip çıkmadı Fırat’a… İhanet ettiler…

Şimdilerde sularını azaltıyor Fırat… Fırat mı ölüyor, Kemaliye ihanetinin bedelini mi ödüyor?  Fırat’ın çığlıklarını duymayan bir Kemaliye kaldı.  Fırat’ın çığlıklarını duymamak için mi TOKİ’yi dikti Fırat’la arasına Kemaliye… 

142.00 MW gücünde, Bağıştaş’ın az yukarısında, HES amaçlı “Bağıştaş-I Barajı” devreye girdi. Devamında birkaç baraj daha var. Sonra… Fırat’ın çevresinde  bulunan bütün yerleşimler olumsuz etkilenecek. HES projelerine karşı bütün ülke çalkalanıyor. Karadeniz, Ege, Akdeniz halkı HES’lere karşı ayakta. Bir çok proje mahkeme kararlarıyla iptal edildi. Bizim Karanlık Kanyonun yanında küçük kalan “Alakır (Antalya) Kanyonu HES Projesi” için bölge halkı ayakta.    Ya Kemaliye…

 

İletişim : kemaliyenotlari@gmail.com

(Fotoğrafların üzerine sol tık yaparak büyütebilirsiniz.)

(2.-4. Ve 5. Fotoğraflar alıntıdır)

 

KEMALİYE BİR GÜZEL ŞEHİR…

KEMALİYE BİR GÜZEL ŞEHİR… Servet değerinde zenginlikleri var… Bu zenginlikleri korumak ve ortaya çıkarmak her Kemaliyelinin görevi… İnsanlar akın akın gelsinler… İhtişamı pazarlayalım…

Kemaliye neden bölgesinin turizm merkezi olmasın? Bunca zamandır saklı kalmış Kemaliye’mizin güzelliklerini cümle insanlara açmalıyız.

Dağlarıyla, taşlarıyla, gabanlarıyla, dereleriyle, çiçekleriyle, ağaçlarıyla, kuşlarıyla, börtü-böcekleriyle, ellikleriyle… Fırat’ıyla, Karanlık Kanyonuyla, Kadıgölü’yle, Kırkgöz’üyle, Köçan Deresiyle, Şirzi Köprüsüyle, Ala Mağarasıyla, Taş Yoluyla, tünelleriyle… Doğa sporlarıyla… Tarihi kalıntılarıyla, IV.Murat yoluyla, Handere Köprüsüyle,  evleriyle, camileriyle, kiliseleriyle, Sulu Hanıyla, müzeleriyle… Folkloruyla, kültürüyle, yüzük oyunuyla, sıra odasıyla…  Dutuyla, pekmeziyle, oriciğiyle, pestiliyle, ceviziyle, goştiğiyle, kengeriyle, çirişiyle, mantarıyla, tarhanasıyla, kızartmasıyla, keşkeğiyle, ekmeğiyle, peyniriyle, kaymağıyla… Dutluca’sıyla, Öşneden’iyle, Bizmişan’ıyla, Geşo’suyla, Apçağa’sıyla, Bahçe Mahallesi’yle, Çevlik’iyle, Navrel’iyle… Yüzme havuzuyla, Kültür Cafesiyle, otelleriyle, pansiyonuyla… 

Kemaliye’miz turizme hazırlanıyor. Tüm değerlerimizi, tüm zenginliklerimizi gözümüz gibi korumalıyız.

Geleceğin büyük Kemaliye’sine…

 

İletişim : kemaliyenotlari@gmail.com

(Fotoğrafların üzerine sol tık yaparak büyütebilirsiniz.)

(1.fotoğraf Miraç Aydın’a,

2.-3.fotoğraflar Ahmet Alkaya’ya,
4.-5.-6.-7.-8.-9.fotoğraflar TaksimFotoğrafçısı’na aittir)